The House of Mirth (2000) eta The Age of Innocence (1993) fil­meen arteko antzekotasunak nabarmendu ohi dira usu. Ez da ha­rritzekoa. Edith Wharton idazlea­ren luman dute-eta jatorria batak zein besteak. Hala, gizarte vikto­riarraren giro itogarria xehetasun handiz islatzen da Terence Davies eta Martin Scorseseren pelikule­tan. New York-eko goi-klasearen erretratu gupidagabeak dira, iro­nia maltzurrez zipriztinduak.

Finean, Newland Archer eta Olenska kondesaren arteko mai­tasuna eta Lily Bart-ek eta Law­rence Selden-ek partekatzen du­tena bertsuak dira. Arau sozial zu­rrunen gatibu dira guztion bihotzak. Itxurakeria nagusi de­nez gero, ez baitago maitasune­rako zirrikiturik. Giro arnasgaitz horretan, benetako sentimen­duak ezkutuan baino ezin dira bi­luzi. Beraz, ezinezko maitasuna­ren zabuan kulunkatzen dira mai­taleak etengabe, ezinbestean.

Gizarte viktoriar ilun horretan iltzatutako ezinezko maitasunak islatzeko sasoian erabilitako es­tiloak arras ezberdinak dira, ordea. Scorsesek estetizismo handiagoz, biziago, marrazten ditu senti­menduak. Eta, sarritan, gainezka egiten du pasioak. Askoz ere ho­tzagoa da Terence Daviesen tra­zua, egiazki. Klasikoagoa. Sotila­goa. Gordinagoa. Begiradetan, kei­nuetan eta esaldiak ahozkatzeko moduan soil-soilik antzeman dai­tezke sentimenduak. Maitasuna, gorrotoa, jelosia, samina…

Sistemak ezarritako arauak aintzat hartuko ditu Lily Bart ede­rrak –Gillian Anderson aparta– hastapenetan; Lawrence Selden abokatu erakargarriaren maita­suna saihestuz. Nolanahi ere, senar aberats bat ehizatzea xede duen arren, maitasunaren zimi­koek behin eta berriz tentatuko dute neskatilaren bihotza; Lilyren hatzek Seldenenak laztantzen dituzteneko xehetasun plano ur­guria lekuko. Hortaz, amaieran, gizartearen konbentzioekin apur­tu eta maitasunaren aldeko hau­tua egingo du. Beranduegi, baina.

Xaloa bezain iraultzailea da Lilyren idealismoa. Hutsaltasuna eta hipokrisia oinarri dituen gi­zarte puritanoak ezin baitu onar­tu ezarritako arauei aurre egin diezaiokeen arima matxinorik. Are gutxiago, maitasunaren ize­nean baldin bada. Zurrumurru fal­tsuen segadan eroriko da dama­txoa azkenean. Bakardadeak, sa­minak, gezurrak nahiz maite duen gizonaren ausardia faltak itxaro­pen ezaren pozoiaz pitzatuko du­te Lilyren bihotz kaiolatua; gaua­ren koloreaz tindatuz bere patua. Sentimenduzko zumez jositako drama erromantiko zirraragarria da filma, zinez.

Sentimenduzko zumez jositako drama erromantikoa da filma

Iñaki LAZKANO